زخم، آسیب فیزیکی است و در صورتی ایجاد می شود که پوست و یا غشای مخاطی دچار پارگی و یا بریدگی شده باشد. بیشتر زخم ها در پی تصادف ایجاد می شوند، اما جراحی و بخیه از دیگر دلایل بروز زخم هستند. زخم های جزئی چندان اهمیتی ندارند، اما مهم است تمیز نگه داشته شوند و اقدامات احتیاطی رعایت گردد. زخم های شدید و یا عفونی به مراقبت های بیشتری نیاز دارند و بهتر است درمان تحت نظر پزشک باشد.
نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که در صورتی که زخمی عمقی باشد، از هر گونه اقدام خودسرانه مانند توقف خونریزی و یا خارج کردن چرک و آلودگی باید خودداری شود.
مورد مهم بعدی در خصوص زخم ها، افتراق میان زخم های باز و بسته می باشد.
- زخم باز، زخم هایی هستند که در سطح محافظ بدن مانند پوست و لایه مخاطی و عمدتا در پی وارد شدن جسم خارجی به بافت ایجاد می شوند.
- زخم بسته، زخم هایی هستند که بافت های آسیب دیده در تماس با محیط خارجی نیستند و روند ترمیم و بهبودی بدون دخالت منبع آلودگی طی خواهد شد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی زخم بسته و روش های درمان آن بپردازیم.
زخم بسته چیست؟
زخم بسته، زخمی است که در آن پوست، سالم باقی می ماند و بافت های زیرین در تماس مستقیم با محیط بیرون نخواهند بود. این نوع زخم می تواند حین ورزش، بازی های فیزیکی و یا دیگر فعالیت های فیزیکی اتفاق بیفتد.
شدت بروز زخم بسته متغیر است و می تواند با کبودی خفیف و یا آسیب های شدید و جدی مانند پارگی های منیسک همراه باشد. زخم بسته می تواند شامل:
- آسیب عضله
- آسیب تاندون ها
- آسیب رباط ها
باشد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که در زخم های بسته، هیچ گونه خونریزی اتفاق نخواهد افتاد و این مورد، وجه تمایز اصلی زخم های بسته از زخم های باز می باشد، چرا که زخم باز با خونریزی همراه می باشد.
انواع شایع زخم های بسته
انواع اصلی زخم های بسته عبارتند از:
- کوفتگی ها. شایع ترین نوع آسیب های ورزشی که وارد آمدن ضربه مستقیم به ناحیه می تواند باعث آسیب دیدگی رگ های خونی، عضلات، بافت های زیرین و هم چنین ارگان های داخلی و در برخی موارد، استخوان ها شود. از جمله علائم کوفتگی می توان به کبودی همراه با درد، کبود شدن شدن پوست ناحیه و پخش شدن کبودی در سراسر ناحیه درگیر اشاره کرد.
- هماتوم. آسیبی که با آسیب دیدگی رگ های خونی و عروق همراه است و منجر به تجمع خون در یک ناحیه محدود می شود. هماتوم اغلب با درد همراه است و با توجه به شدت و ناحیه آسیب، می تواند کوچک، بزرگ و یا عمقی باشد.
- آسیب های ناشی از ضربه. زمانی که فشار خارجی به بدن وارد می شود و بدن ما بین دو سطح قرار می گیرد. شدت آسیب و درد می تواند در حد یک کبودی جزئی و یا تخریب کامل ناحیه آسیب دیده باشد که به میزان فشار وارده، ناحیه درگیر و هم چنین مدت زمان وارد آمدن فشار بستگی دارد.
در جدول زیر چند نوع شایع زخم های بسته، به همراه علائم و علت بروز شرح داده شده است.
| نوع زخم | علت بروز زخم | علائم |
| کبودی ها | تاثیر اجسام و یا سطوح سخت بر روی بدن، مانند برخورد توپ به بدن بازیکنان | احساس درد و ورم ناحیه آسیب دیده، تغییر رنگ پوست که می تواند نشانه ای باشد از بهبود کبودی |
| کشیدگی عضلانی | کشیدگی بیش از حد عضلاتی که به خوبی گرم نشده اند | احساس درد در ناحیه آسیب دیده، سفت شدن ناحیه درگیر |
| پارگی عضلانی
(شدیدتر از کشیدگی عضلانی) |
کشیدگی بیش از حد بافت عضلانی فراتر از میزان انعطاف پذیری که می تواند به دلیل حرکات ناگهانی و کشیدگی ها و گرم نشدن بدن باشد | احساس درد تیز که می تواند با تغییر رنگ پوست ناحیه درگیر همراه باشد |
| تاندونیت
(التهاب تاندون) |
استفاده بیش از حد از تاندون برای مدت زمان طولانی حین حرکات خاص. جدای از آسیب های ورزشی، التهاب تاندون می تواند در پی کشیدگی های مکرر عضلات نیز ایجاد شود | احساس درد در ناحیه آسیب دیده، التهاب بافت که منجر به التهاب و ورم ناحیه درگیر می شود، مانند مفصل آرنج |
| کشیدگی رباط ها | وارد آمدن فشار ناگهانی به مفصل و جابجایی مفصل | درد در ناحیه آسیب دیده، التهاب و ورم ناحیه، کاهش دامنه حرکتی |
| پارگی منیسک | وارد آمدن فشار و ضربه ناگهانی به مفصل و یا چرخش غیر طبیعی مفصل حین انجام برخی حرکات | درد در ناحیه آسیب دیده، کاهش دامنه حرکتی ناحیه درگیر |
عوارض زخم بسته
زخم های بسته می توانند با خونریزی های شدید، کبودی های وسیع، آسیب های عصبی، شکستگی های استخوان و یا آسیب ارگان های داخلی همراه باشند و شرایط پیچیده تر شود. با این حال، جدی ترین عارضه زخم بسته، سندرم کامپارتمان است.
سندرم کامپارتمان در اندام های تحتانی و فوقانی به خصوص پاها و بازوها اتفاق می افتد، جایی که آسیب وارده می تواند منجر به بروز ورم و افزایش فشار در فاسیای اطراف عضلات، اعصاب و رگ های خونی ناحیه شود. افزایش فشار می تواند منجر به انسداد جریان خون به ناحیه درگیر و در نهایت، آسیب عصب و عضله شود. این آسیب می تواند دائمی باشد و فرد با مشکلات عملکردی شدید روبرو شود، حتی در برخی موارد، نیاز به قطع عضو نیز خواهد بود.
مراقبت از زخم بسته
در بسیاری از موارد زخم های بسته، مانند کبودی ها، نیازی به مراقبت های پزشکی خاص نیست.
- جهت مراقبت از زخم بسته می توان از کمپرس یخ به منظور کاهش خونریزی زیر پوست استفاده کرد.
- استفاده از کمپرس یخ، روشی موثر در کنترل درد و التهاب می باشد.
- کمپرس را چند مرتبه و هر بار به مدت بیست دقیقه، بر روی ناحیه درگیر قرار دهید.
هنگام استفاده از کمپرس یخ، به موارد زیر توجه داشته باشید:
- کمپرس نیاید مستقیما بر روی پوست گذاشته شود.
- هر بار استفاده از کمپرس، باید با فاصله بیست دقیقه انجام شود.
- اگر فردی قادر به تحمل کمپرس یخ به مدت بیست دقیقه نیست، مدت زمان استفاده را تا ده دقیقه کاهش دهید.
- ناحیه آسیب دیده باید در سطح بالایی نسبت به قلب نگه داشته شود تا از میزان التهاب کاسته شود. اما با این حال، در صورت احساس درد، از انجام این کار باید خودداری شود.
- تصور این که تمام زخم های بسته، جزئی و خفیف هستند، اشتباه است. توصیه می شود جهت اطمینان از شدت آسیب وارده و تعیین نوع زخم حتما به پزشک مراجعه شود.
- اگر فردی دچار زخم بسته می شود، کمک کنید تا در یک پوزیشن راحت قرار بگیرد. به علاوه این که، دمای بدن فرد نباید بیش از حد پایین بیاید و یا بالا برود.
- اطمینان حاصل شود که در صورت آسیب دیدگی اندام های تحتانی، فشاری به این نواحی وارد نمی شود.
درمان زخم بسته
هدف از درمان زخم بسته، کنترل درد و به حداقل رساندن خونریزی و التهاب می باشد. بدین منظور می توان از روش هایی مانند قرار دادن کمپرس یخ بر روی ناحیه درگیر (تماس غیر مستقیم)، بالا و ثابت نگه داشتن ناحیه درگیر کمک گرفت. با این حال، در صورت بروز سندرم کامپارتمان، ممکن است نیاز باشد برشی توسط پزشک در ناحیه درگیر زده شود تا میزان فشار تسکین داده شود.
معمولا زخم به مدت دو تا سه روز باز می ماند و پانسمان استریلی بر روی آن گذاشته می شود تا به مرور از میزان التهاب و ورم کاسته شود و جلوی افزایش فشار نیز گرفته شود.
در صورتی که احتمال شکستگی استخوان وجود داشته باشد، تست اشعه ایکس انجام می شود. چرا که معمولا شکستگی گچ گرفته می شود. در صورتی که میزان آسیب شدید باشد، دیگر تست های تصویربرداری از سوی پزشک تجویز خواهند شد، تست هایی مانند اولتراسوند، سی تی اسکن و MRI که هر گونه آسیب ارگان های داخلی و یا خونریزی های داخلی را نشان می دهند.
در مواردی که ساییدگی در ناحیه وجود داشته باشد، آنتی بیوتیک های موضعی و استعمال آن ها بر روی ناحیه درگیر تجویز می شود.
در مواردی که نیاز به ثابت نگه داشتن ناحیه آسیب دیده باشد، از عصا و یا ابزارهای کمکی راه رفتن استفاده می شود. این مورد زمانی مفید است که آسیب به نواحی وارد شده که وزن بدن را تحمل می کنند و مانع از بروز آسیب های بیشتر می شود، از شدت درد کاسته می شود و روند ترمیم بهبود بخشیده خواهد شد.
مصرف داروهای ضد التهابی و مسکن ها نیز مفید خواهد بود.
در پایان این که،
در زخم بسته، پارگی و یا زخمی بر روی پوست اتفاق نمی افتد، بلکه شاهد بروز آسیب بافتی و یا خونریزی زیر سطح پوست خواهیم بود. کبودی، ساده ترین نوع زخم بسته است و زمانی ظاهر می شود که فشار ناگهانی و نسبتا شدیدی به یک ناحیه از بدن وارد می شود. به عنوان مثال: زمانی که پا به میز و یا صندلی برخورد می کند.
فشار وارده می تواند به بافت های زیرین پوست آسیب بزند و منجر به خونریزی داخلی شود. خون و یا دیگر مایعات به بافت های اطراف راه پیدا می کنند و به همین خاطر است که ناحیه درگیر متورم می شود و ممکن است تغییر رنگ بدهد. در برخی موارد، شدت آسیب وارده می تواند در حدی باشد که آسیب های دائمی به ارگان های داخلی وارد شود.
درمانی که برای زخم های بسته در نظر گرفته می شود این است که معمولا از بیمار خواسته می شود ناحیه آسیب دیده را تا حد امکان بالا نگه دارد، از کمپرس یخ استفاده کند و تا جایی که می تواند از وارد آمدن فشار به ناحیه درگیر خودداری کند.
https://www.ivyroses.com/Sports/Injuries/Closed-Wounds.php
