عفونت استخوان که با عنوان پزشکی استئومیلیت شناخته می شود، عفونت و التهاب استخوان و مغز استخوان را شامل می شود. در صورت بروز چنین موردی، عفونت قارچی و یا باکتریایی می تواند در پی آسیب و یا جراحی به بستر خون راه پیدا کند.
عفونت استخوان عمدتا در استخوان های طویل پا و بالای بازو، ستون فقرات و لگن اتفاق می افتد. در گذشته درمان عفونت استخوان، کار سختی بود اما امروزه، می توان از روش های تهاجمی کمک گرفت تا جلوی پخش شدن عفونت گرفته شود.
در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی علائم و علت بروز عفونت استخوان و گزینه های درمان بپردازیم.
عفونت استخوان چگونه آغاز می شود؟
عفونت استخوان می تواند به روش های مختلف آغاز شود.
عفونت استخوان می تواند از قسمت فوقانی سیستم گوارش و یا ادراری شروع شود و به بستر خون برسد. این نوع بیشتر در کودکان شایع می باشد.
عفونت استخوان می تواند در پی آسیب و بعد از شکستگی ها، زخم های باز و یا جراحی اتفاق بیفتد.
مشکلات عروقی و خونرسانی ضعیف می تواند منجر به بروز عفونت از یک زخم و بریدگی کوچک و اغلب در پاها شود. خونرسانی ضعیف مانع رسیدن گلبول های سفید به ناحیه و در نهایت، عمیق شدن زخم خواهد شد. در چنین شرایطی، استخوان و بافت مستعد عفونت خواهند شد.
علائم و نشانه های عفونت استخوان
علائم عفونت استخوان با توجه به نوع عفونت ظاهر می شود. از جمله علائم شایع می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد که می تواند شدید باشد، به همراه تورم و قرمزی در ناحیه درگیر
- خستگی
- تب و لرز و تعریق
- ترشح از زخم
دیگر علائم عبارتند از:
- ورم مچ پا، انگشتان و پاها
- تغییر در وضعیت راه رفتن مانند لنگیدن
علائم عفونت مزمن استخوان چندان مشهود نیست و یا این که علائم می تواند مشابه یک آسیب دیدگی باشد. به همین خاطر، ممکن است روند تشخیص با مشکل روبرو شود.
عفونت استخوان در کودکان، عمدتا از نوع حاد است و بعد از گذشت دو هفته از ابتلا به عفونت خون ظاهر می گردد.
علت بروز عفونت استخوان چیست؟
عفونت استخوان می تواند در پی عفونت باکتریایی و یا قارچی و زمانی که عفونت در استخوان اتفاق می افتد و یا از استخوان به دیگر نواحی بدن می رسد، ایجاد گردد.
زمانی که عفونت داخل استخوان گسترش می یابد، سیستم ایمنی سعی در نابودی عفونت خواهد داشت. نوتروفیل ها، که یک نوع از گلبول های سفید هستند، به منبع عفونت ارسال می شوند تا باکتری و یا قارچ نابود شود.
در صورتی که عفونت باقی بماند و نسبت به درمان اقدامی صورت نگیرد، شاهد تجمع نوتروفیل های مرده داخل استخوان، تشکیل آبسه و چرک خواهیم بود. آبسه، راه خونرسانی به استخوان درگیر را مسدود می کند و در نهایت، استخوان از بین خواهد رفت.
استخوان ها در حالت طبیعی، نسبت به عفونت مقاوم هستند، اما عفونت می تواند در پی آسیب و یا جراحی و یا شرایطی از قبیل دیابت، وارد خون شود و از توانایی بدن در مقابله با عفونت کاسته شود.
عوامل موثر در بروز عفونت استخوان
برخی افراد بیشتر در معرض عفونت استخوان خواهند بود. افراد با شرایط زیر:
- ضعف سیستم ایمنی. به عنوان مثال افرادی که تحت شیمی درمانی و یا رادیوتراپی هستند
- مشکلات مربوط به گردش خون در پی دیابت و یا بیماری عروق محیطی
- جهت ترمیم و یا تعویض استخوان تحت جراحی قرار گرفته اند
عوارض عفونت استخوان
امکان درمان موثر عفونت استخوان وجود دارد، اما در برخی موارد، احتمال بروز عوارض نیز وجود دارد.
عفونت استخوان می تواند از بین برود، اما بعد از مدتی مجدد ظاهر و یا ادامه دار شود. در چنین شرایطی، شاهد مرگ بافت استخوانی و از بین رفتن استخوان خواهیم بود.
افراد مبتلا به بیماری هایی از قبیل دیابت، ضعف سیستم ایمنی و یا خونرسانی ضعیف بیشتر در معرض بروز عوارض خواهند بود.
عفونت استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟
ابتدا پزشک به بررسی علائم و معاینه ناحیه درگیر می پردازد. سوالاتی در خصوص سوابق پزشکی، تصادفات، انجام جراحی ها و یا عفونت ها مطرح خواهد شد.
تست های تشخیصی عبارتند از:
- آزمایش خون. بالا بودن سطح گلبول های سفید می تواند نشانه ای از عفونت باشد.
- بیوپسی. قطعه کوچکی از بافت گرفته می شود تا به بررسی باکتری ها و قارچ های موثر در بروز عفونت استخوان پرداخته شود. این روش تشخیصی، به درمان قطعی و مناسب تر کمک خواهد کرد.
- تست های تصویربرداری. اشعه ایکس، سی تی اسکن و MRI هر گونه آسیب استخوانی را نشان می دهند.
آیا راهی برای پیشگیری از بروز عفونت استخوان وجود دارد؟
بیمارانی که ضعف سیستم ایمنی دارند، باید نسبت به رعایت موارد زیر اهمیت دهند:
- داشتن رژیم غذایی متعادل و ورزش کردن به منظور تقویت سیستم ایمنی
- دوری از استعمال دخانیات، چرا که سیگار و دخانیات سیستم ایمنی و روند خونرسانی را ضعیف می کند
- رعایت بهداشت از جمله شست و شوی دست ها
بیمارانی که از مشکلات مربوط به خونرسانی رنج می برند، باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:
- دوری از استعمال دخانیات، چرا که دخانیات روند خونرسانی را ضعیف می کند
- حفظ وزن بدنی ایده آل با رژیم غذایی سالم
- اهمیت دادن به ورزش جهت بهبود خونرسانی
- دوری از مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، چرا که الکل احتمال بالا رفتن فشار خون و یا کلسترول را افزایش می دهد
افرادی که مستعد عفونت استخوان هستند، باید بیشتر مراقب باشند تا جلوی تشکیل زخم و بریدگی تا حد امکان گرفته شود. بریدگی ها و زخم ها باید در ابتدا تمیز و سپس پانسمان شوند. زخم باید از نظر وجود علائمی از عفونت مورد بررسی قرار بگیرد.
چه درمانی برای عفونت استخوان در نظر گرفته می شود؟
درمان عفونت استخوان با توجه به نوع آن در نظر گرفته می شود.
عفونت حاد استخوان
در چنین مواردی، عفونت طی دو هفته از آسیب، عفونت اولیه و یا شروع بیماری ایجاد می شود. درد می تواند شدید باشد. در این حالت، مصرف آنتی بیوتیک و یا داروهای ضد قارچ می تواند مفید و موثر می باشد. برای بزرگسالان، مصرف دو تا شش هفته آنتی بیوتیک در نظر گرفته می شود. در برخی موارد، نیاز به بستری بودن در بیمارستان و یا تزریق سرپایی است و برخی در منزل نیز بهبود می یابند.
از جمله عوارض مصرف آنتی بیوتیک می توان به اسهال، تهوع و یا استفراغ اشاره کرد. در برخی افراد، شاهد بروز واکنش های آلرژیک خواهیم بود.
عفونت مزمن استخوان
در چنین مواردی، عفونت حداقل دو ماه بعد از آسیب، عفونت اولیه و یا شروع بیماری ایجاد می شود. نیاز است بیماران، آنتی بیوتیک مصرف کنند. در برخی موارد، نیاز به انجام جراحی و ترمیم آسیب دیدگی استخوان خواهد بود.
جراحی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تخلیه. ناحیه اطراف استخوان عفونی باز و هر گونه چرک و مایع که در پی عفونت تولید شده اند، برداشته خواهد شد.
- دبرید. در این روش جراحی، استخوان مرده و بیمار تا حد امکان برداشته می شود، ممکن است مقداری از بافت سالم اطراف نیز برداشته شود تا اطمنیان حاصل گردد که عفونت به طور کامل از بین رفته و برداشته شده است. هر یک از بافت های اطراف که علائمی از عفونت دارند نیز باید برداشته شوند.
- احیای خونرسانی به استخوان. فضای خالی ایجاد شده بعد از دبرید، باید با بافت استخوانی، پوست و یا عضله از سایر نواحی بدن پر شود. می توان از فیلرهای موقتی تا زمانی که بیمار به اندازه کافی برای انجام گرافت، سلامت می شود، استفاده کرد.
- برداشت اجسام خارجی. در صورت لزوم باید نسبت به برداشت اجسام خارجی از جراحی های قبلی مانند پیچ و صفحات اقدام شود.
- ثابت نگه داشتن استخوان درگیر. پیچ ها و صفحات فلزی در استخوان قرار می گیرند تا استخوان درگیر و گرافت جدید ثابت نگه داشته شوند.
در صورتی که بیمار به دلایل پزشکی نتواند تحت جراحی قرار بگیرد، مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک در نظر گرفته می شود تا عفونت مهار شود. در صورت ادامه دار شدن عفونت، ممکن است نیاز به قطع عضو باشد.
در پایان این که،
عفونت استخوان (استئومیلیت) همان طور که از نامش پیداست، عفونتی است که استخوان را درگیر می کند. استخوان ها می توانند به طرق مختلف آلوده شوند: عفونت در یک ناحیه از بدن می تواند از طریق خون به استخوان برسد، از طریق شکستگی باز و یا جراحی که استخوان بیشتر در معرض عفونت خواهد بود.
عفونت استخوان عمدتا در کودکان شیوع بیشتری دارد، اما می تواند در هر رده سنی اتفاق بیفتد.
در بیشتر موارد، عفونت استخوان با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود، با این حال، ممکن است در برخی موارد، روند درمان کمی طولانی تر شود و یا به جراحی نیاز پیدا کند.
رعایت نکات و مراقبت های گفته شده به بیمارانی که مبتلا به شرایط پزشکی هستند، ضعف سیستم ایمنی دارند و یا جراحی انجام داده اند، می تواند در پیشگیری از بروز عفونت استخوان موثر باشد.
