اختلالات روانی در بیماران دچار سوختگی چیست؟
چه گروهی در این جمعیت بیشترین اسیب را می بینند؟
در سوختگی های کودکان به چه چیزی باید زیاد توجه کرد؟
ایا پس از سوختگی در کودکان امکان بروز مشکلات روحی و روانی وجود دارد؟
والدین محترم خواندن این مقاله به شما توصیه می شود.
کودکان ممکن است قبل از سوختگی به مشکلات روانی زیر مبتلا بوده باشند و شما از ان ها بی خبر بوده باشید.
- ۱-مشکلات تکاملی
- ۲-بیماری های ارگانیک مغزی
- ۳-بیش فعالی(ADHD)
- ۴-اختلالات رفتاری
بروز بیماری های روانی به دنبال سوختگی
سوختگی یکی از شدیدترین تروماهای روحی را به انسان وارد می کند به خصوص اگر در دوران کودکی اتفاق بیفتد.
به طور یقین در جهت کمک به کودک دچار سوختگی،کادر پرستاری نقش به سزایی را ایفا می کنند و می توانند کودک را از نظر روانی برای تحمل این علرضه یاری نمایند.
در طی دورانی که کودکان در بیمارستان بستری هستند،برای انان مشکلات زیادی پیش می ایدو خانواده بیمار باید اماده این موضوع باشد.
در حقیقت بسیاری از کودکان دچار سوختگی قبل از سوختگی از لحاظ روانی سالم بوده و اینک به دلیل سوختگی و بستری شدن وحشت زده و مضطرب هستند.
معمولا بیمارانی که دچار سوختگی می شوند مخصوصا کودکان و نوجوانان و جوانان دارای مشکلات زیر هستند:
- ترس از مرگ
- ترس از بد شکل شدن
- جراحی و بیهوشی های مکرر
- ناراحتی های جسمی و روحی
- دوران نقاهت طولانی
- مشکلات عاطفی ناشی از سوختگی
از بین این مشکلات به شرح مهم ترین ان ها می پردازیم.
۱-ترس از مرگ
بیمارانی که ترس از مرگ دارند به طور مکرر از پزشگ سوال می پرسند که ایا زنده می مانند یا خیر؟می بایست پزشک و پرستار دقیق،ساده و دلگرم کننده پاسخ دهند و باید در مورد وضعیت بیمار به خانواده وی حتی اگر در حالت شوک روانی هستند توضیحات کافی داده شود.
۲-ترس از بد شکل شدن
بیماران دچار سوختگی بعد از مرحله اول درمان به فکر بد کلی خود می افتد.روان شناسان مرکز سوانح سوختگی باید به او اطمینان دهند که مشکلی از نظر بد شکلی،فعالیت و تحرک اندام سوخته به وجود نخواهد امد.
این مشکل مخصوصا در بیمارانی که دچار سوختگی صورت شده اند زمانی که جرات دیدن صورت خود را پیدا کردند،به وجود خواهد امد.
۳-جراحی و بیهوشی های مکرر
بیمارانی که دچار سوختگی شدید شده اند باید برای انجام اعمال دبریدمان و گرافت تحت جراحی های متعدد قرار گیرند.
تکرار بیهوشی و جراحی های مکرر باعث نگرانی و خستگی بیمار می شود.لذا پرستاران و پزشکان باید دقیقا بیمار را با این مسایل اشنا کنند تا در وی امادگی پذیرش این پروسه درمانی ایجاد گردد.
۴-ناراحتی های جسمی و روحی
قسمتی از مشکلات جسمی بیمار دچار سوختگی ناشی از درد فیزیکی می باشد که معمولا به دنبال اعمالی مثل تمیز کردن زخم،دبریدمان،تعویض پانسمان و فیزیو تراپی ایجاد می شود.
اما مشکلات روحی بیمار در اثر بستری شدن و تنهایی های طولانی تشدید می کردد.بیمار بیشتر به خاطر جلب توجه دیگران شکایت می کند و لذا اگر پرستار یا روانشناس کودک به حرف های وی گوش کنند و به او اطمینان خاطر بدهند،این مشکلات کاهش می یابند.
۵-دوران نقاهت طولانی
یکی از مشکلات بیمار دچار سوختگی،دوران نقاهت طولانی به علت عوارض می باشد.ایجاد خوش بینی و امید نسبت به بهبودی می تواند بیمار را در تحمل این دوره یاری کند.
۶-مشکلات عاطفی ناشی از سوختگی
در بیمار دچار سوختگی،چگونگی حادثه می تواند احساسات مختلفی را در او و والدینش ایجاد کند.احساساتی از قبیل احساس گناه،خشم،تنفر،ناامیدی و تردید که هر کدام از این احساسات می توانند بسیار مخرب و ازار دهنده باشند.
بسیاری از والدین به دلیل بروز حادثه خود را سرزنش می کنند.لذا لازم است که تیم درمان شامل پزشک،پرستار،و روانشناس مرکز سوانح سوختگی با برگزاری جلسات مشاوره به انان کمک نمایند.
۷-مشکلات روانی کودکان دچار سوختگی
مشکلات روانی که ممکن است در کودکان دچار سوختگی رخ دهدشامل اضطراب ،افسردگی و از همه مهمتر ASD و PTSD می باشد که در ادامه کامل توضیح خواهیم داد.از بین سایر مشکلات روانی انسفالوپاتی (اختلال در عملکرد مغز) سوختگی بیشتر در مراحل اولیه سوختگی رخ می دهد که از بین ان ها انسفالوپاتی سوختگی بیشتر مشاهده می شود.
علایم این اختلالات شامل موارد زیر است.
- مشکلات شناختی
- گیجی
- اختلال خواب
- توهم
- حالت وحشت و هذیان
از بین عواملی که باعث بروز این مشکلات می شود میتوان کاهش قند خون،اختلالات الکترولیتی،حضور در محیط های خاص و ناشناخته مثل PICU و یا مصرف داروها(داروهای بیهوشی)را نام برد.
علایم و نشانه های انسفالوپاتی که در بالا ذکر شد شامل موارد زیر می شود.
- مشکلات شناختی
- خواب الودگی
- گوشه گیری
- اغما
در نوار مغز از این کودکان امواج منتشر اهسته و غیر اختصاصی دیده می شود.
درمان این بیماران عبارتد از:
- کنترل علایم حیاتی
- اکسیژن تراپی
- ارزیابی عفونت خون
- کنترل درد
- برخورد ملایم و پرهیز از برخوردهای خشن با بیمار
- خودداری از مهار فیزیکی بیمار
- روان درمانی
برای درمان بیماران بیشتر از داروهایی از خانواده فنوتیازین و هالوپریدول استفاده می شود و در مرحله بعد،از کلرپرومازین استفاده می کردد.البته در مصرف این داروها باید به عوارض جانبی دارو هم توجه داشته باشیم.
برای درمان مشکلات شناختی کودکان و اضطراب انان می توانیم از داروهای خانواده بنزودیازپین ها مثل لورازپام و دیازپام استفاده کنیم.
- ASD(Acute Stress Disorder)
- PTSD(Post Traumatic Stress Disorder)
حدود یک سوم از بیماران دچار سوختگی تا ۲ سال بعد از حادثه دچار مشکلات روانی هستند.پروسه مشکل روانی که بعد از سوختگی رخ می دهد اگر کمتر از یک ماه طول بکشد ASD و اگر بیشتر از یک ماه طول بکشد PTSD گفته می شود.
بروز PTSD یادگیری و رشد کودک را مختل می کند.کودکان نسبت به تجربه تلخ سوختگی احساس ترس و درماندگی کده و مدام تلاش می کنند از یاداوری حادثه اجتناب کنندو اغلب با رفتارهای اشفته و بیقراری این احساس خود را بروز می دهند.
تاثیر این وقایع بر روی کودک به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد.مانند:
- نوع حادثه
- شدت
- محیطی که در ان حادثه اتفاق افتاده است
- تئاوم و تسلسل وقایع
- سنی که کودک در معرض چنین حادثه ای قرار گرفته است
کودکانی که در محیط خانواده خود دچار اتش سوزی شده اند مخصوصا اگر این حادثه باعث مرگ یکی از اعضای خانواده شده یاشد،بیشتر مستعد اشکار شدن نشانه های استرس پس از سانحه هستند.
به طور کلی کودکان زیر ۱۱ سال در برابر نشانگان استرس پس از سانحه اتش سوزی اسیب پذیری بیشتری نشان می دهند.
علایم PTSD در کودکان
- ۱-بی قراری،رفتارهای پرخاشگرانه،احساس بیزاری نسبت به دیگران
- ۲-گوشه گیری
- ۳-احساس گناه و شرمساری،بی احساسی و فقر هیجان
- ۴-واپس روی های رشدی(بازگشت به رفتارهای اولیه کودکانه،شب ادراری و …)
- ۵-رفتارهای هیجانی و برانگیختگی بیش از حد
- ۶-اختلال خواب،کابوی و خواب های ترسناک
- ۷-اجتناب از افکار و احساسات و حتی دوری از اماکنی که حادثه اتش سوزی در ان رخ داده است.
- ۸-تکرار خاطره اتش سوزی در ذهن کودک
- ۹-دشواری در یادگیری،اشکال در تمرکز و انجام تکالیف درسی
درمان
فرایند درمان کودکان مبتلا به PTSD عبارتند از:
۱-روان درمانی فردی
۲-بیماری درمانی
۳-خانواده درمانی
۴-گروه درمانی
۵-دارو درمانی
از این درمان ها،خانواده درمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است،زیرا شرایطی فراهم می کند که هم کودک اجازه یابد احساسات خود را بیان نماید و هم والدین شناخت دقیق تری از شرایط جسمی و روحی فرزند خود پیدا کنند.
این امر به ان ها کمک می نماید تا انتظاراتشان را از کودک بر اساس میزان توانایی هی موجود وی تنظیم و از مقایسه کودک خود با کودکان دیگر پرهیز نمایند.
رعایت این نکته و حمایت از کودک باعث احساس خود باوری در کودک می گردد.البته در مواردی والدین بیمار هم خود دچار مشکل هستند که لازم است با برگزاری جلسات مشاوره به انان نیز کمک شود.
همچنین استفاده از تکنیک ارام بخش و پذیرش احساسات کودکان در کاهش علایم استرس پس از حادثه موثر است.والدین چنین کودکانی باید پس از مشاهده تداوم بیش از یک ماه این علایم در کودک که منجر به اختلال در عملکرد کلی وی از قبیل تحصیل و رفتار روزمره شده است نسبت به درمان او اقدام نمایند.
شاید توصیه دکتر فرانکل عصب شناس معروف اتریشی و بنیان گذار روش”لوگو تراپی” در بیماران دچار PTSD بسیار موثر و مثبت باشد که می گوید:
“پاسخ مثبت به زندگی،با وجود هر اتفاقی که با ان روبرو شویم،یک فرمان است.”
برای کسب اطلاعات بیشتر و برای درمان در منزل اعم از انواع زخم سوختگی زخم بستر از بین بردن جای زخم با لیزر و دیگر خدمات پرستاری همچون تزریقات سرم تراپی با ما تماس بگیرید
۰۹۱۲۰۴۰۵۲۰۷
شهرابادی
منابع
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3157486/
https://msktc.org/burn/factsheets/PTSD-After-Burn-Injury
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2752377/
https://burnstrauma.biomedcentral.com/articles/10.1186/s41038-018-0110-7
https://www.phoenix-society.org/resources/entry/psychological-and-emotional-impact
